سیدعباس مدرسی یزدیحضرت آیة‌الله‌العظمی حاج سیدعباس مدرسی‌زاده یزدی، از مراجع شیعه در عصر حاضر می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیحضرت آیة‌الله‌العظمی حاج سیدعباس مدرسی‌زاده یزدی (ادام‌الله‌ظله‌الشریف) در تاریخ ۲۶ جمادی اولی ۱۳۶۲ هجری قمری در خانواده‌ای روحانی و اهل علم در شهر نجف اشرف بدنیا آمدند. در سن شش سالگی به مدت پنج سال خط و نوشتن و خواندن ریاضی در نزد مرحوم شیخ عبدالله نیشابوری بیاموخت که مکتب و معلم خصوصی بود برای جمله‌ای از فضلاء و در سن ده سالگی معمم شده وارد حوزه علمیه نجف شدند. ۲ - نسبایشان از سادات طباطبائی حسنی و حسینی می‌باشند نسبشان به حسن مثنی فرزند امام حسن مجتبی (علیه‌السّلام) می‌رسد و جده آنها فاطمه دختر امام حسین (علیه‌السّلام) است که زوجه حسن مثنی می‌باشد. اما نسب ایشان حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج سیدعباس مدرسی یزدی بن مرحوم آیة‌الله‌العظمی سیدیحی مدرسی یزدی ابن سلالة السادات میزرا سیدعلی اصغر مدرسی یزدی بن آیةالله میرزا محمدتقی بن آیةالله میرزا زین‌العابدین (م ۱۲۷۲ه ق) بن آیةالله سیدمحمد بن سیدمرتضی بن آیت‌الله سیدمحمد اخباری بن آیةالله میرزا سیدصدرالدین محمدمیرزا صدرا کبیر بن نصیرالدین محمد بن آیةالله میر سیدمحمدصالح اردکانی (ح ۱۰۷۲) بن حبیب الله اردکانی بن زین العابدین بن نظام‌الدین بن رضی بن شمس‌الدین بن عزالدین بن یوسف بن محمد بن سیدمرتضی بن ثابت محمد بن ثابت محمد بن محمد بن علاءالدین مرتضی بن صدرالدین بن کمال‌الدین بن شهاب‌الدین ابن ابوالمجد فتوح‌الدین بن احمد بن عبادالدین بن علی بن حمزه بن سیدطاهر ابن ابوالحسین علی بن ابوالحسن محمد بن امیراحمد ابن امیرمحمد ابن احمدرئیس بن ابراهیم غمر ابن حسن مثنی ابن الامام الحسن بن امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طابب (علیهم‌السّلام). ۳ - والدینسیدالسادات اصولی فقیه حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج سیدیحی مدرسی‌زاده یزدی می‌باشد که مختصری از احوالات ایشان در احوالات علما در کتب درج شده و حضرت آیةالله آقای سیدعلی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) رهبر معظم یکی از شاگردان ایشان است. ۴ - دوران تحصیلیایشان در سن ده سالگی معمم شده و وارد حوزه علمیه نجف شدند، ادبیات را مقداری نزد (مرحوم والد قدس سره) و مرحوم حجة الاسلام والمسلمین، سیدحسین مدرسی (قدس سره) دائی مکرمشان گذراندند. و لمعتین را نزد مرحوم حجة الاسلام والمسلمین حاج سیدمهدی مدرسی (قدس سره) دائی و ابوالزوجه گرامی‌شان گذراندند و مکاسب را نزد حضرت آیةالله حاج سیدمحمد باقر محلاتی (قدس سره) باتمام رساندند و نیز جلد اول کفایه را در خدمت حضرت آیةالله سیدمرتضی فیروز آبادی (قدس سره) تلمذ نمودند و جلد دوم کفایه را در درس حضرت آیةالله سید مرتضی خلخالی حضور پیدا کردند و بعضی اساتید دیگر و در مدتی کوتاه مقدمات و سطوح متوسطه و سطوح عالیه را گذراندند و در دروس خارج مراجع و اساتیدی بزرگوار شرکت کردند که عبارتند از: ۴.۱ - اساتید۱- حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج سیّدمحسن حکیم (قدس سرّه) که در دروس فقه ایشان شرکت می‌کردند. ۲- حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج سیّدابولقاسم خوئی (رحمة‌الله‌علیه) که عمده خارج فقه را از ایشان فرا گرفتند. ۳- حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج سیّدمحمود شاهرودی (قدس سرّه) که فقهاً و اصولاً در این دروس شرکت داشتند و حتی رساله از تقریرات ایشان در نکاح به چاپ رسیده است. در نموذج فی الفقه الجعفری. ۴- حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج میرزا هاشم آملی (قدس سرّه) که در دروس اصول و فقه شان حضور داشتند. ۵- حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج میرزا حسن بجنوردی (رحمة‌الله‌علیه) که در یک دروه و نیم اصول ایشان حضور داشتند. ۶- حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج میرزا باقر زنجانی (قدس سرّه) که یک دوره و نیم اصول و مقداری فقه از ایشان استفاده کردند. ۷- حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج شیخ حسین حلّی (رحمة‌الله‌علیه) که در درس فقه ایشان حضور پیدا می‌کردند. ۸- حضرت آیة‌الله‌العظمی مرحوم والد معظم‌له که مقداری فقه حاضر شدند... ۵ - رتبه علمیایشان در جوانی از آیات بزرگواری مانند حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج میرزا هاشم آملی (قدس سرّه) اجازۀ اجتهاد مطلق داشتند. ایشان در نجف اشرف علاوه بر استفاده از علماء اعلام مشغول به تدریس سطوح متوسّطه و عالیه و دروس خارج بودند و از وقتی که از نجف اشرف به قم، مهاجرت کردند، اشتغال به تدریس خارج فقه و اصول به عربی و فارسی می‌باشند، و بناء ایشان در فقه و اصول که مقدّمه فقه هست قائل به تفصیل هستند و به فرموده امام خمینی (قدس سرّه) فقه جعفری است که به جمیع جوانب بشر ملاحظه دارد و فقه جواهری. و شاگردانی تربیت نموده‌اند که انشاءالله خواهد آمد. ۶ - مهاجرت از نجف به قمایشان دو بار به قم سفر کرده‌اند، دفعۀ اوّل در سال ۱۳۵۲ هجری شمسی به قم تشریف آوردند و حدود یک سال در این شهر مقدّس اقامت داشتند و در همان وقت از دروس فقه و اصول حضرت آیة‌الله‌العظمی حاج میرزا هاشم آملی (قدس سرّه) استفاده می‌کردند. دفعۀ دوّم در محرّم سال ۱۴۰۶ هجری قمری بود که به طور کامل به قم مقدّس مهاجرت کردند. هر چند که علماء نجف مایل نبودند که ایشان نجف را ترک کنند با این حال ایشان در سال ۱۴۰۵ هجری قمری به عمره مشرّف شدند و از عمره به سوریّه رفتند و از سوریّه به ایران، هجرت کردند و با حضور خود در حوزۀ علمیّه قم، قلوب علماء و طلاب را شاد کردند (آجرهم الله تعالی). ۷ - اقسام تالیفاتایشان با حضور خود در حوزۀ علمیّه قم هنگام با تدریس مشغول به تصنیف کتب می‌باشند، که تالیفات ایشان بر سه قسم است. ۷.۱ - قسم اوّلتقریرات درس اساتید خود که نمونه‌ای از آن در کتاب به نام نموذج فی الفقه الجعفری الجزء الاول جمع‌آوری و به چاپ رسیده است که هشت رسالۀ مختلف است و عبارت‌اند از: ۱- الرسالة الاولی فی جوائز السّلطان، تقریراً لبحث سماحة آیة‌الله‌العظمی السیّدالوالد السیّدیحیی المدرّسی الیزدی (قدس سرّه). ۲- الرسالة الثانیة فی فروع العلم الاجمالی، تقریراً لبحث سماحة آیة‌الله‌العظمی السیّد میرزا حسن الموسوی البجنوردی (قدس سرّه). ۳- الرسالة الثالثة فی الاراضی، تقریراً لبحث سماحة آیة‌الله‌العظمی الشیخ میرزا هاشم الآملی (قدس سرّه). ۴- الرسالة الرابعة فی المتعة، تقریراً لبحث سماحة آیة‌الله‌العظمی الشّیخ میرزا باقر الزّنجانی النّجفی (رحمةالله علیه). ۵- الرسالة الخامسة فی صلاة المسافر، تقریراً البحث سماحة آیة‌الله‌العظمی زعیم الحوزة العملیة، السیّدابوالقاسم الموسوی الخوئی (قدس سرّه). ۶- الرسالة السادسة فی شئ من النّکاح، تقریراً لبحث سماحة آیة‌الله‌العظمی السیّدمحمود الحسینی الشاهرودی (قدس سرّه). ۷- الرسالة السّابعة فی شئ من المضاربة تقریراً، لبحث سماحة آیة‌الله‌العظمی السیّدالاساتید السیّدمحسن الطباطبائی الحکیم (قدس سرّه). ۸- الرسالة الثامنة فی شئ من مقدمات البیع، تقریراً لبحث سماحة آیة‌الله‌العظمی الشیخ حسین الحلّی (قدس سرّه) و خداوند توفیق طبع باقی اجزاء نموذج فی الفقه الجعفری را دهد و تمام درس‌هائی که حاضر شدند فقها و اصول را نوشته‌اند و موجود است. ۷.۲ - قسم دوممؤلفات خودشان می‌باشد که در فقه و اصول می‌باشد: ۱- نماذج الاصول فی شرح مقالات الاصول (فعلاً سه جلد آن چاپ شده است) و انشاءالله بقیّه مجلّدات آن هم چاپ می‌شود و مورد توجه فضلا و دانشمندان قرار گرفته است. ۲- شرح بر کفایة الاصول که طبع نشده است. ۳- کتابی مختصر در اصول دوره کامل. ۴- حاشیه بر عروة الوثقی. ۵- نموذج العروة و تکمیلها که به عربی می‌باشد در پنج جلد و کتاب دیگر اشارۀ اجمالی نیز به ادلّه آن دارد و مسائل مستحدثه نیز به آن اضافه شده است. ۶- حاشیه بر تحریر الوسیله. ۷- توضیح المسائل فارسی با مقدمه مختصری در اصول دین که به طبع رسیده است. (انشاءالله) ۸- مناسک حج فارسی و عربی. ۹- بحث ولایت فقیه. ۱۰- شرح مختصر عربی بر غالب کتاب نموذج العروة و بر تمام کتاب احکام المختصه بالکفار. ۷.۳ - قسم سوّمتقریراتی است که شاگردان آنها در اصول و فقه نوشته‌اند که بعضی از آنها نام برده می‌شود: ۱- جلد اوّل کتاب حج در آینده نزدیک چاپ خواهد شد. ۲- الاحکام المختصه بالکفار در دو جلد. ۳- تقریرات بحث کتاب طهارة به فارسی. ۴- تقریرات اصول به فارسی که در آیندۀ نزدیک چاپ خواهد شد. (انشاءالله) ۸ - نصایحوقتی که از ایشان طلب نصیحت کردیم ایشان فرمودند که اساتید ما می‌فرمودند غیر از تقوی و پرهیزکاری و اعراض از دنیا و ذخائرش چیزی که سبب موفقیّت یک شخص روحانی می‌باشد این است که کاری را که انجام می‌دهد فقط برای خدا باشد و نظر به مادیّات نداشته باشد. در این هنگام خداوند هم کمک می‌کند و انسان را به درجات عالیه می‌رساند و همچنین ایشان فرمودند که مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج میرزا‌هاشم آملی (قدس سرّه) می‌فرمودند: ﴿علم آل‌محمّد (علیهم‌السلام) را به جهت محبوبیّت ذاتیش تحصیل کنید خود علم محبوبیّت ذاتی دارد خواه مردم بخواهند یا نخواهند. خود انسان منتفع به او می‌گردد دیگر او احتیاج به مردم ندارد و دیگران محتاج به او هستند.﴾ و اخوی بزرگشان حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای حاج سیّدمحمدعلی مدرسی‌زاده یزدی (قدس سرّه) از علماء و مدرسین حوزه علمیّه نجف و قم بودند و در ۲۰ شعبان ۱۴۲۲ هجری قمری فوت نمودند. و مؤمنین را در احتیاطات خود به حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج سیّدعباس مدرّسی یزدی (ادام‌الله‌ظله‌العالی علی رؤوس‌المسلمین) ارجاع نموده بودند. ۹ - اسماء شاگرداناسماء شاگردان ایشان که در نجف و قم درس سطح یا خارج فقه یا اصول در نزد ایشان تلمذ نمودند. ۱- حجةالاسلام حاج سیّدمحمد رضا مدرسی آقازاده حجةالاسلاموالمسلمین مرحوم آقا سیّدحسین مدرّسی یزدی. ۲- حجةالاسلام حاج سیّد‌هادی مدرّسی یزدی (اخوی نامبرده در شماره یک) ۳- حجةالاسلام حاج سیّدصالح مدرّسی یزدی آقازاده حضرت آیت‌الله مرحوم حاج سیّدمهدی مدرّسی یزدی ابوالزوجه صاحب ترجمه. ۴- حجةالاسلام حاج سیّدمحمّد حسین مدرّسی یزدی آقازاده حضرت آیت‌الله حاج سیّدمحمّد مدرسی مصلی یزدی. ۵ – حجةالاسلام سیّدمحمّد کاظم مدرسی یزدی آقازاده مرحوم حجةالاسلاموالمسلمین حاج سیّدعلی اضغر مدرّسی یزدی. ۶- حجةالاسلام سیّدکاظم مدرّسی آقازاده مرحوم آیت‌الله آقا سیّدحسن مدرّسی یزدی. ۷- حجةالاسلام آقا سیّدباقر مدرّسی مصدق یزدی. ۸- حجةالاسلام آقا سیّدمحمّد کاظم مدرّسی مصدق یزدی. ۹- حجةالاسلام آقا سیّداحمد وامق مدرّسی یزدی فرزند حجةالاسلاموالمسلمین حاج سیّدمحمّد وامق مدرّسی یزدی. ۱۰- حجةالاسلام سیّدابراهیم مدرّسی زاده یزدی. ۱۱- حجةالاسلاموالمسلمین مرحوم حاج سیّدامین خلخالی آقازاده آیت‌الله حاج آقا رضا خلخالی. ۱۲- حجةالاسلاموالمسلمین حاج سیّدسعید خلخالی اخوی نامبرده. ۱۳- حجةالاسلاموالمسلمین حاج سیّدعلی مرعشی آقازاده مرحوم آیت‌الله سیّدجعفر مرعشی. ۱۴- حجةالاسلام حاج شیخ محمدرضا انصاری قمی آقازاده آیت‌الله حاج شیخ احمدانصاری. ۱۵- حجةالاسلام حاج شیخ مرتضی هرندی آقازاده مرحوم آیةالله حاج شیخ محمّدتقی هرندی اصفهانی. ۱۶- حجةالاسلام حاج سیّدعلی قزوین آقازاده آیت‌الله حاج سیّدعبدالحسین قزوینی. ۱۷- حجةالاسلام آقا سیّدمحمّد قزوینی اخوی نامبرده. ۱۸- حجةالاسلام آقا سیّدحسین ربانی آقازاده مرحوم حجةالاسلام سیّدابراهیم ربانی تربت حیدریه. ۱۹- حجةالاسلام آقا شیخ عبدالهادی رضائی اصفهانی آقازاده مرحوم آیت‌الله حاج شیخ رمضانعلی اصفهانی. ۲۰- حجةالاسلام سیّدابوالحسن همدانی. ۲۱- حجةالاسلام آقا سیّدحسین حسینی گرگانی. ۲۲- حجةالاسلام آقا شیخ محمّد علی فیروز بخت آقازاده حجةالاسلام حاج شیخ حسینعلی قوچانی. ۲۳- حجةالاسلام آقا شیخ محمّد نبوی اصفهانی. ۲۴- حجةالاسلام سیّدامیر موسوی شاهرودی. ۲۵- حجةالاسلام شیخ محمّد زاهد اصفهانی. ۲۶- حجةالاسلام آقا سیّدجواد میرشفیعی خوانساری. ۲۷- حجةالاسلام آقا شیخ یحیی حیدری آملی. ۲۸- حجةالاسلام آقای جلالی شمالی. ۲۹- حجةالاسلام حاج سیّدمحمّد حسینی سر یزدی. ۳۰- حجةالاسلام آقای آقا شیخ محمود زنجانی آقازاده استاد بزرگوار صاحب ترجمه مرحوم حضرت آیت‌الله‌العظمی آقا میرزا باقر زنجانی. ۳۱- حجةالاسلام شیخ عبدالرسول آل عنوز. ۳۲- حجةالاسلام سیّدجواد شبّر. ۳۳- حجةالاسلام شیخ سلام. ۳۴- حجةالاسلام شیخ عدی. ۳۵- حجةالاسلام سیّدجواد بحرالعلوم. ۳۶- حجةالاسلام سیّدعلی السلمان. ۳۷- حجةالاسلام سیّدجواد السلمان. ۳۸- حجةالاسلام سیّدباقر السلمان. ۳۹- حجةالاسلام سیّد‌هادی السلمان. ۴۰- حجةالاسلام سیّدموسی السلمان. ۴۱- حجةالاسلام آقای امام وردی تبریزی. ۴۲- حجةالاسلام آقای غضنفری و ده‌ها فضلای دیگر. ۱۰ - منبع• پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، برگرفته از مقاله «مدرسی زاده یزدی، سید عباس»، تاریخ بازیابی ۱۴۰۰/۰۸/۰۸. |